Popüler Sanatta Femme Fatale

Femme Fatale terimi Fransızca’daki femme kadın, fatale ölümcül, yazgısal kelimelerinin birleşiminden meydana gelmiştir. Keesey’e göre Femme Fatale karşı konulmaz baştan çıkarıcı cazibesiyle, erkekleri tehlikeye, yıkıma hatta ölüme götüren kadındır. Femme Fatale kavramının ilk çıkış zamanlarına bakıldığında aslında çok eskilere dayandığı görülmektedir. Adem’in ilk eşi Lilith tarihteki ilk Femme Fatale iken sinema tarihinde ise Les Vampires filmindeki Musidora karakteri ile Irma Vep karşımıza çıkmaktadır. Femme Fatale karakterler her daim gizemini ve tekinsizliğini korumaktadır bu yüzden merak uyandırır. Femme Fatale asla göründüğü gibi olmayan, elde edilmeye çalışılan ancak asla ulaşılamayan kadındır, klasik anne rolünü benimsemiş kadınlardan farklıdır. Sanatın her alanında Femme Fatale özelliklerine sahip karakterler görülmektedir.

Rita Hayworth – Gilda

Film Noir (Kara Film) dönemi, kadınların ekonomik olarak bağımsızlık kazanmaya başladığı savaş dönemine denk gelir ve bundan dolayı da sinemada Femme Fatale karakterlerde artış görülür. Gilda filminde Gilda rolünü üstlenen Rita Hayworth aslında bir arzu nesnesidir. “Put The Blame On Mame” şarkısını söylerken takındığı tavır ve dansıyla, eldivenlerini çıkarışıyla bir fetiş imgesidir. Film Noir döneminden bu yana Femme Fatale her daim sinemada kendine yer bulmuştur. David Lynch’in Lost Highway filmindeki Renee, Alice karakterleri de aslında eril iktidar ve kendi sahip olduğu güç arasında kalmış bir kadının temsilidir. Renee müzisyen eşinin baskısı ve iktidarı karşısında kendini gerçekleştiremeyen bir karakterken, Alice ise elde ettiğini düşündüğün anda bile asla sahip olamayacağını bildiğin bir kadındır. Alice film boyunca izlediğimiz erotik nesne ve tehdittir. Ancak tehlikesi de burada yatmaktadır zira anlatı içinde erkek karakteri çıplaklığı ve cinselliği ile baştan çıkardıkça bu karakterin mahvına neden olmaktadır.

Popüler kültüre bakıldığında ise Femme Fatale kültünün çizgi roman ve bilgisayar oyunlarında da oldukça yer edindiği görülmektedir. Ancak geçmişe göre buradaki karakterler daha farklı bir konumdadırlar çünkü kıyafetleri, davranışları dışında süper güçleri ile de öldürücü yanlarını beslemektedirler.

Poison Ivy

DC evreninden Poison Ivy karakterine bakacak olursak Poison Ivy bir cinayet girişiminden sonra kanına karışan toksinler sayesinde daha güçlü ve neredeyse ölümsüz olarak yeniden doğar. Kanındaki zehir yüzünden en ufak dokunuşuyla bile karşısındakini öldürebilir ancak kendisi Femme Fatale kültüne uygun bir çekicilikte yaratıldığı için bu zehri sadece dudaklarından salgılar ve bir öpücükle düşmanlarını öldürebilir. Bunun yanında geçirdiği mutasyonla salgıladığı feromon[1] hormonu ile insanların zihinlerini kontrol edebilmektedir. Poison Ivy bakıldığında hem uzun kızıl saçları, beyaz teni, yeşil sarmaşıkvari elbisesiyle hem de öldürücü öpücüğü ve zihin kontrol yeteneğiyle bütünüyle bir Femme Fataledir.

Black Widow

Marvel evreninin karakterlerinden olan Black Widow da ismini aldığı Karadul örümceği ile özdeşleştirilebilir. Karadul örümcekleri erkek örümcek ile çiftleştikten sonra onu yer, Black Widow karakteri de öldürmek için eğitim almış bir ajandır ve aynı karadul örümcekleri gibi ağına düşürdüğü erkekleri sonunda öldürür. Black Widow dar lateks kostümü ve kızıl saçlarıyla tam anlamıyla bir fetiş örneğidir. Ona verilen bir serum sayesinde hem fiziksel hem de psikolojik olarak insan ötesi bir güce sahiptir, aynı zamanda çok iyi de bir hackerdır.

Sarah Kerrigan

Bilgisayar oyunlarındaki karakterlere bakacak olursak StarCraft oyununda yer alan Sarah Kerrigan da yaşadığı dönüşümle bir Femme Fatale olmuştur. Vahşi bir uzaylı ırkı tarafından ele geçirilen Sarah Kerrigan mutasyona uğrayarak sırtından çıkan altı tane örümcek bacağı ile karadul görünümüne geçiş yapmıştır. Sarah Kerrigan bu görünümüne rağmen kadınsı özelliklerinden vazgeçmemiştir. Uzaylı ırkının tüm kararlarını veren, onların akıllarını yöneten ortak aklı (Hive Mind) ele geçirerek kendi üstünlüğünü kurmaya çalışır. Ortak aklı öldürerek “Bıçakların Kraliçesi” ünvanını alır ve Femme Fatale’in öldürücü gücünü de ispatlar. Sarah Kerrigan geçirdiği mutasyon ile psionik[2] güçlere de kavuşmuş ve bu güçlerini ona ihanet eden tüm erkekleri avlamak için kullanmaktadır. Sarah Kerrigan morlu siyahlı yeni ten rengi, örümcekvari bacakları ile öldürücü cazibesini güçlendirmiştir.

Camille

League of Legends oyununda da siborg[3] diye adlandırılan bir karakter olan Camille normal bir insan iken güçlerini arttırmak ve ölümsüz olabilmek adına kendine mekanik bir kalp, bıçak kaplı bacaklar ve kancalarla çevrili bir bel eklettirmiştir. Bu eklentileri kendi isteğiyle yapan Camille, bu protezleri bir eksikliği olduğu için değil aksine kendi daha güçlü kılmak ve düşmanlarından bir adım önde olabilmek adına ekletmiştir. Bu eklentiler sayesinde Camille’in dünyasında çok değerli olan hex-kristali enerjisi damarlarında akmaya başlamıştır.

Femme Fatale karakterler ilk çıktıkları yıllarda daha çok eril bakışın tatminini doyuma ulaştırmak için bedenleri, güzellikleri ve seksilikleriyle ön plana çıkarken son zamanlarda daha çok zeka, telepatik güçler, dövüş sanatlarında ustalık, hackerlık gibi erkeklere atfedilmiş özellikleri ile yer alırlar. Bu durum da gün geçtikçe Femme Fatale karakterlerin ne kadar güçlendiğinin göstergesidir. Popüler kültürde yer edinmiş filmlerden, çizgi romanlardan ve bilgisayar oyunlarından örnek olarak verilen Femme Fatale karakterlerin hepsi bir intikamın peşindedirler. Femme Fataleler elde edilemez, tehlikeli kadınlardır. Ölümcül cazibeleri ile kendilerine düşman edindikleri erkekleri tuzaklarına düşürürler. Hadım edilme endişesiyle ya öldürür ya da öldürülür (kimi zamanda kendini öldürür). Bu dayanılmaz güzellikteki kadınlar erkekleri baştan çıkarıp kaderin değişmesinde aktif rol alırlar.


[1] Feromon, aynı türden üyeler arasındaki sosyal ilişkileri düzenlemeye yarayan kimyasal madde veya bir organizma tarafından çevreye salgılanan ve aynı türün öteki üyelerinin davranış ve gelişmesine etki eden bir maddedir.

[2] Telekinezi, görünmezlik gibi zihinsel güçler.

[3] Siborg (İngilizce: Cyborg), biyolojik ve yapay (örneğin elektronik, mekanik veya robot) kısımları olan varlıklara verilen isimdir. Sibernetik organizma teriminin kısaltılmasıdır.